Ειδική Αγωγή: Αξιολόγηση και Παρέμβαση
σε παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές
Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ ΕΚΠΑ


Πρόλογος:

Εντάσσεται στο πλαίσιο λειτουργίας του Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών του ΤΕΦΑΑ Αθηνών, το οποίο οργανώνει εξ αποστάσεως επιμορφωτικά σεμινάρια, που απευθύνονται στους επαγγελματίες ειδικής αγωγής και στοχεύουν στην πρόληψη, στην έγκαιρη διάγνωση και στην παρέμβαση σε παιδιά με αναπτυξιακές και κινητικές διαταραχές.

Αυτή η προσέγγιση έχει ως κύριο σκοπό τη δημιουργία ατομικού κινητικού προφίλ του παιδιού και τη σύνταξη εξατομικευμένου προγράμματος διδασκαλίας. Σκοπός της Ψυχοκινητικής Προσέγγισης είναι η άρτια αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών και η ένταξή τους στο εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς α/βάθμιας και β/βάθμιας γενικής και ειδικής εκπαίδευσης, ψυχολόγους, επαγγελματίες υγείας, ειδικό βοηθητικό προσωπικό, φοιτητές, καθώς και γονείς.

Παρουσίαση προγράμματος:

Σκοπός Προγράμματος

Σκοπός του προγράμματος είναι η εκπαίδευση των συμμετεχόντων/ουσών στην πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές (δηλαδή διαταραχές της γνωστικής και κινητικής μάθησης), όπως η Νοητική Αναπηρία, η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος, η Αναπτυξιακή Διαταραχή Κινητικού Συντονισμού και οι Μαθησιακές Δυσκολίες. Το πρόγραμμα επιδιώκει την εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τη μεθοδολογία της αξιολόγησης (χρήση κατάλληλου εργαλείου αξιολόγησης), του σχεδιασμού (δημιουργία ατομικού κινητικού προφίλ του παιδιού και η σύνταξη εξατομικευμένου προγράμματος διδασκαλίας) και της εφαρμογής προγράμματος παρέμβασης (εκπαιδευτικής και ψυχο-κινητικής) ώστε να ενισχυθεί η ενδυνάμωση και να επιτευχθεί η συμπερίληψη όλων των μαθητών και μαθητριών. 


Σε ποιους απευθύνεται:

  • απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής με συναφείς σπουδές ή/και εργασιακή εμπειρία
  • απόφοιτους μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία και ενδιαφέροντα
  • απόφοιτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αντίστοιχο εργασιακό ενδιαφέρον
  • άτομα που επιθυμούν να διαμορφώσουν αντίληψη για τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούνται εκπαιδευτικά, γνωστικά και κινητικά τα παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές και πώς η αξιολόγηση αυτή διαμορφώνει μεθόδους παρέμβασης.

Προαπαιτούμενα:

  • Βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ, πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε e-mail


Μαθησιακά αποτελέσματα:

Γνώσεις:
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Ορίζει βασικές έννοιες της Ανάπτυξης και Εξέλιξης του ανθρώπου, όπως είναι τα στάδια εξέλιξης, οι κρίσιμες περίοδοι ανάπτυξης, η σχέση κληρονομικότητας και περιβάλλοντος στην ανάπτυξη, οι νευροψυχολογικές λειτουργίες, οι δομές του εγκεφάλου και η ανθρώπινη συμπεριφορά (η προσοχή, η αντίληψη και η μνήμη, η επιλογή απάντησης, ο έλεγχος και η ανατροφοδότηση).

Κατηγοριοποιεί τα στάδια της γνωστικής εξέλιξης του ανθρώπου σύμφωνα με τη θεωρία του J. Piaget.

Κατηγοριοποιεί τα στάδια της ανθρώπινης κινητικής εξέλιξης σε 4 φάσεις, συγκεκριμένα στη φάση των αντανακλαστικών, των στοιχειωδών, των θεμελιωδών και στη φάση των αθλητικών κινήσεων.

Περιγράφει τις φάσεις ανάπτυξης των κινήσεων με βάση το «Θεωρητικό Μοντέλο της κλεψύδρας» των Gallahue & Ozmun (1998, 2006).

Διατυπώνει εμπεριστατωμένες απόψεις αναφορικά με την σχέση κληρονομικότητας και περιβάλλοντος στην ανθρώπινη ανάπτυξη.

Τεκμηριώνει τη σημασία της πρώιμης παρέμβασης στην έγκαιρη αντιμετώπιση των δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίσει ένα άτομο στη ζωή του.

Αποτιμά τη σπουδαιότητα της γνωσιακής βάσης του ανθρώπου στη γνωστικο-κινητική του εξέλιξη.

Ανακαλεί τις γνωστικές λειτουργίες που συμβάλλουν στη γνωστικο-κινητική συμπεριφορά του ανθρώπου.

Περιγράφει την επιβοηθητική λειτουργία της παράλληλης στήριξης στην σχολική ένταξη παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές.

Τεκμηριώνει τις διαφορές ανάμεσα σε μεθόδους διδασκαλίας, όπως είναι η διαφοροποίηση, η εξατομίκευση και η προσαρμογή χρησιμοποιώντας διακριτά παραδείγματα.

Εξηγεί πώς τα ερωτηματολόγια ελέγχου (checklists) συμβάλλουν στην αναγνώριση δυσκολιών/ διαταραχών.

Αναφέρει και περιγράφει εργαλεία αξιολόγησης της γνωστικο-κινητικής ανάπτυξης κι εξέλιξης του ανθρώπου.

Διατυπώνει την σπουδαιότητα του ρόλου των γονέων στην πρώιμη αναγνώριση των δυσκολιών/ διαταραχών.

Δεξιότητες (Ψυχοκινητικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Επιλέγει και χρησιμοποιεί με ευχέρεια τα κατάλληλα εργαλεία για την αξιολόγηση γνωστικο- κινητικών δυσκολιών/ διαταραχών.

Συντάσσει και να εφαρμόζει αποτελεσματικά προγράμματα εκπαιδευτικής παρέμβασης σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές.

Συντάσσει και να εφαρμόζει αποτελεσματικά προγράμματα ψυχο-κινητικής παρέμβασης σε παιδιά με αναπτυξιακές διαταραχές.

Σχεδιάζει και να αναπτύσσει τις κατάλληλες μεθόδους πρώιμης παρέμβασης με σκοπό την ομαλή ένταξή των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές σε εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Δημιουργεί ατομικό κινητικό προφίλ και να συντάσσει εξατομικευμένο προφίλ διδασκαλίας ανάλογα με τις ψυχοκινητικές ανάγκες των παιδιών.

Παρατηρεί ενδελεχώς και συστηματικά την κινητική ανάπτυξη των παιδιών, ώστε να διαπιστώνει καθυστερήσεις και δυσκολίες.

Εντοπίζει διαταραχές στην εξέλιξη των παιδιών μέσω των φάσεων της αντίληψης, της γνωστικής επεξεργασίας των ερεθισμάτων, του σχεδιασμού, αλλά και του ελέγχου της απάντησης.

Αξιολογεί την κινητική επάρκεια παιδιών με ή χωρίς αναπηρία, μέσω αξιόπιστων κινητικών τεστ, όπως το Alberta Infant Motor Scale (AIMS), το Test of Gross Motor Development (TGMD-2), το Movement Assessment Battery for Children-2 (MABC) και το Bruininks-Oseretsky Test of Motor Proficiency (BOTMP).

Χρησιμοποιεί λίστες ελέγχου (checklists) προκειμένου να αναγνωρίσει δυσκολίες.

Αξιολογεί γνωστικές διαδικασίες μέσω της χρήσης αξιόπιστων εργαλείων (π.χ. Cognitive Assessment System, Raven’s Educational CPM/ CVS).

Επιλέγει την κατάλληλη μέθοδο διδασκαλίας ανάλογα με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.

Εφαρμόζει τη μεθοδολογία που διδάχθηκε (αξιολόγηση γνωστικών ικανοτήτων και κινητικών δεξιοτήτων, αναγνώριση δυσκολιών, δημιουργία ατομικού προφίλ, σχεδιασμός προγράμματος παρέμβασης, επιλογή κατάλληλης διδακτικής μεθόδου, επιλογή δραστηριοτήτων, επανέλεγχος, ανατροφοδότηση) κατά τη δημιουργία προγραμμάτων παρέμβασης.

Ικανότητες (Κοινωνικές/Συναισθηματικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Διευκολύνει την ένταξη μαθητών με αναπτυξιακές και κινητικές διαταραχές στο εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον.

Ενθαρρύνει τους μαθητές να παραμείνουν ενεργοί “διά βίου” μέσα από μια ποικιλία κινήσεων και δραστηριοτήτων.

Προάγει και υποστηρίζει ενεργά τη σπουδαιότητα της γνωσιακής βάσης του ανθρώπου στην εξέλιξη, του, μέσα από πολυάριθμες και ποικίλες μαθησιακές εμπειρίες.

Προωθεί την έγκαιρη διάγνωση διαταραχών στην εξέλιξη του ανθρώπου.

Αντιμετωπίζει ευέλικτα και αποτελεσματικά διάφορες καταστάσεις παιδιών με αναπτυξιακές και κινητικές δυσκολίες, εντός και εκτός εκπαιδευτικής διαδικασίας, αξιοποιώντας με το βέλτιστο τρόπο τις αποκτηθείσες γνωστικές και κινητικές δεξιότητες.

Συγκρίνει με κριτικό τρόπο ερευνητικά συμπεράσματα στον τομέα της Ειδικής Αγωγής και Αναπτυξιακών Διαταραχών.

Ενθαρρύνει τον θεσμό της παράλληλης στήριξης ως μέσο για την σχολική και κοινωνική ένταξη των παιδιών με αναπτυξιακές διαταραχές.

Οδηγός Μαθήματος:

Ειδική Αγωγή: Αξιολόγηση και Παρέμβαση σε παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές

Διδακτικές ενότητες:

Ανάπτυξη και Εξέλιξη του Ανθρώπου

Χρήση εργαλείων για την Αξιολόγηση των Δυσκολιών και Διαταραχών της Μάθησης

Χρήση εργαλείων για την Αξιολόγηση των Κινητικών Δυσκολιών και Διαταραχών

Εκπαιδευτική Παρέμβαση σε παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές

Ψυχοκινητική παρέμβαση σε παιδιά με Αναπτυξιακές Διαταραχές



ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

Επιστημονική & Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη Προγράμματος

Ομότιμη Καθηγήτρια στην Ειδική Φυσική Αγωγή, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δήμητρα Κουτσούκη, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ στην “Ειδική Φυσική Αγωγή”. Έχει σπουδές (Bsc, Ma, PhD & Postdoc) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Western Michigan University) και τον Καναδά (University of Alberta), στην Εξελικτική και Ειδική Φυσική Αγωγή, στην Εξελικτική & Γνωστική Ψυχολογία, και στις Αναπτυξιακές & Κινητικές Διαταραχές.

Διετέλεσε διευθύντρια του Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

‘Εχει διδάξει σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα  εντός και εκτός Ελλάδας. Έχει πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων και συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια. Έχει υλοποιήσει πάνω από 20 Ευρωπαϊκά και Εθνικά Προγράμματα  ως Επιστημονική Υπεύθυνη.

Έχει πολυσχιδές διοικητικό έργο ως:

  • Πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ,
  • Διευθύντρια Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών  “Φυσική Αγωγή & Αθλητισμός”,
  • Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντοπινγκ 
  • Ιδρυματική Υπεύθυνη του προγράμματος  “Πρακτική Άσκηση Φοιτητών”, του ΕΚΠΑ για πάνω από 10 έτη
  • Τακτικό Μέλος Ειδικού Επταμελούς Οργάνου Επιτροπής Ερευνών, ΕΛΚΕ-ΕΚΠΑ,
  • Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Παραολυμπιακών Αγώνων2004.

Έχει συνεργαστεί με Διεθνείς Οργανισμούς (ΟΗΕ, WADA, IOC, IPC) και φορείς Δημόσιας Διοίκησης (Υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Ανάπτυξης, Εργασίας, Πολιτισμού-Αθλητισμού, και Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς).

Πιστοποιητικά Προγράμματος

Κοινοποίηση