"Ενεργός Γήρανση": Υγεία, Άσκηση και Ποιότητα Ζωής
Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ ΕΚΠΑ


Πρόλογος:

Το Μοριοδοτούμενο πρόγραμμα στοχεύει στην παροχή επιστημονικής γνώσης σχετικά με την ενεργό γήρανση και τις αλλαγές, που αυτή συνεπάγεται στη ζωή των ανθρώπων.

Προτείνονται προγράμματα παρέμβασης για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της Μέσης και Τρίτης Ηλικίας, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και τη δια βίου άσκηση. Οι εκπαιδευόμενοι θα μελετήσουν καλές πρακτικές για τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, την ενεργητική αναψυχή και κυρίως την ενασχόληση με διαφορετικές μορφές άσκησης προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες του κάθε ενήλικα

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής με συναφείς σπουδές ή/και εργασιακή εμπειρία. Σε αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία και ενδιαφέροντα. Σε απόφοιτους  δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αντίστοιχο εργασιακό ενδιαφέρον, αλλά και σε ένα ευρύ κοινό, που επιθυμεί να διαμορφώσει αντίληψη για τη σημασία της φυσικής δραστηριότητας στην υγεία και την ποιότητα ζωής των ενηλίκων.

Σε ποιους απευθύνεται:

  • Αποφοίτους Πανεπιστημίου και ΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής με συναφείς σπουδές ή/και εργασιακή εμπειρία

  • Αποφοίτους μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία και ενδιαφέροντα

  • Αποφοίτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αντίστοιχο εργασιακό ενδιαφέρον

  • Όσους επιθυμούν να αποκτήσουν γνώσεις και να διαμορφώσουν αντίληψη για την υγιή, ενεργό, επιτυχημένη γήρανση και την ποιότητα ζωής των ενηλίκων μακροπρόθεσμα.

Προαπαιτούμενα:

  • Βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ, πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε e-mail

Παρουσίαση προγράμματος:

Σκοπός Προγράμματος

Σκοπός του προγράμματος είναι να παρέχει στους/στις συμμετέχοντες/ουσες επιστημονική γνώση γύρω από τις αλλαγές (βιολογικές, σωματικές, γνωστικές, ψυχολογικές, κοινωνικές), που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, και να προτείνει προγράμματα παρέμβασης με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την επίτευξη καλής υγείας μέσα από μια ενεργό και υγιή γήρανση. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνονται οι ευεργετικές επιδράσεις της φυσικής δραστηριότητας στα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού (καρδιαγγειακό, αναπνευστικό, νευρικό, μεταβολικό και μυοσκελετικό), την ψυχική διάθεση και τη γνωστική λειτουργία, καθώς και στην πρόληψη διαφόρων ασθενειών, όπως η άνοια, το Alzheimer, η παχυσαρκία, ο διαβήτης και άλλες χρόνιες παθήσεις.

Ειδικότερα, παρουσιάζεται η συμβολή συγκεκριμένων μορφών και πρωτοκόλλων άσκησης στην υγεία και ευεξία ανδρών και γυναικών άνω των 50 ετών και διαφορετικής φυσικής κατάστασης και επισημαίνονται οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι-αντενδείξεις από τη συμμετοχή τους σε προγράμματα άσκησης. Έμφαση δίνεται, ακόμα, στην εκμάθηση της μεθοδολογίας αξιολόγησης των ασκούμενων και εν συνεχεία σχεδιασμού εξειδικευμένων προγραμμάτων παρέμβασης προσαρμοσμένων στις διαφορετικές ανάγκες, τα προβλήματα υγείας, καθώς και τις ιδιαιτερότητες του τρόπου ζωής του κάθε ατόμου.

Τέλος, οι εκπαιδευόμενοι θα μελετήσουν τις ψυχοκοινωνικές αλλαγές, που λαμβάνουν χώρα κατά τη γήρανση, και θα εξοικειωθούν με καλές πρακτικές για τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, την ενεργητική αναψυχή και κυρίως την ενασχόλησή τους με διαφορετικές μορφές άσκησης προσαρμοσμένες στις ατομικές του κάθε ανθρώπου.

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Γνώσεις:
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Προσδιορίζει σημασιολογικά τις έννοιες της “υγιούς γήρανσης”, της “ενεργού” κι “επιτυχημένης γήρανσης” και της “ποιότητας ζωής”.

Αναγνωρίζει και να περιγράφει τα είδη άσκησης και φυσικής δραστηριότητας, τα οποία συμβάλλουν στη διατήρηση καλού επιπέδου υγείας των ενηλίκων ατόμων.

Εποπτεύει και να παραπέμπει στη σχετική με το αντικείμενο βιβλιογραφία και να προσεγγίζει κριτικά τα αποτελέσματα των σχετικών επιστημονικών μελετών.

Ανακαλεί τις προτεινόμενες καλές πρακτικές και να εκφέρει τεκμηριωμένη άποψη σχετικά με τα είδη άσκησης, που ωφελούν τους ασκούμενους σύμφωνα με τις ατομικές τους ανάγκες.

Αναλύει πώς κατανέμεται η βέλτιστη φυσική δραστηριότητα σε διάρκεια, ένταση και συχνότητα, με σκοπό τη διατήρηση καλού επιπέδου υγείας των ατόμων.

Τεκμηριώνει επιστημονικά τις επιλογές, τις προτάσεις και τη μεθοδολογία του προγράμματος παρέμβασης.

Δίνει παραδείγματα και να αξιοποιεί σχετικές μελέτες περίπτωσης προκειμένου να αναδείξει τη συμβολή εναλλακτικών πεδίων ενασχόλησης & εκφραστικής δημιουργικότητας (όπως ο τουρισμός, οι νέες τεχνολογίες, η τέχνη και η επιχειρηματικότητα) στην ενίσχυση της ποιότητας ζωής των ενηλίκων ατόμων.

Αναλύει τη φύση των χρόνιων παθήσεων και να αναφέρει τους περιορισμούς και τις αντενδείξεις της άσκησης, καθώς και γενικές οδηγίες για την πρόληψη επιπλοκών και πτώσεων.

Επισημαίνει καλές πρακτικές για τη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου, την ενεργητική αναψυχή και την ενασχόλησή με διαφορετικές μορφές άσκησης προσαρμοσμένες στις ατομικές ανάγκες του κάθε ενήλικα.

Δεξιότητες (Ψυχοκινητικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Αξιολογεί το προφίλ, τη φυσική κατάσταση, τις ανάγκες και δυνατότητες των ενηλίκων ατόμων.

Εκτιμά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την αναγκαιότητα παρέμβασης και αναλόγως να επιλέγει την κατάλληλη στρατηγική αντιμετώπισης.

Ασκεί επιτυχώς «exercise coaching», να παρέχει δηλαδή καθοδήγηση στον/στην ασκούμενο/η σχετικά με τη στοχοθέτηση της άσκησης.

Μεταχειρίζεται επαρκώς τα διαθέσιμα εργαλεία αξιολόγησης.

Δομεί το κατάλληλο, βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης πρόγραμμα παρέμβασης, σε ατομικό ή/και ομαδικό επίπεδο.

Υποστηρίζει δραστηριότητες αναψυχής και να καθοδηγεί τους ενηλίκους ασκούμενους στη διαχείριση του ελεύθερου χρόνου τους.

Ενημερώνει και παρέχει έγκυρη πληροφόρηση σχετικά με τα είδη άσκησης, ώστε να μπορούν οι ενήλικες ασκούμενοι (άνδρες και γυναίκες) να επιλέξουν βάσει των αναγκών τους.

Προτείνει μορφές άσκησης, κατάλληλες για ενήλικες, που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες ή/και τραυματισμούς.

Χρησιμοποιεί μετρήσιμα αποτελέσματα με τη μορφή καταγραφής και ανατροφοδότησης και να προτείνει βέλτιστες πρακτικές για επιτυχημένη συνέχιση της παρέμβασης.

Ικανότητες (Κοινωνικές/Συναισθηματικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Διαμορφώνει θετική στάση απέναντι στη θεραπευτική αξία της άσκησης μέσω της συνταγογράφησης της άσκησης ως εναλλακτικής & αποτελεσματικής λύσης έναντι του μεγάλου κόστους και της χημείας των φαρμάκων.

Μειώνει την εξάρτησή του/της από ακραίες φαρμακευτικές αγωγές, επιτυγχάνοντας μια ανεξάρτητη διαβίωση.

Επιδεικνύει ενσυναίσθηση, σεβασμό και στάση αποδοχής και υποστήριξης απέναντι στα ηλικιωμένα άτομα.

Διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά τις προκλήσεις για μακροζωία, αύξηση του προσδόκιμου ζωής κι επίτευξη καλής υγείας κατά τη διάρκεια της ζωής μέσα από μια ενεργό και υγιή γήρανση.

Υποστηρίζει και τεκμηριώνει την ανάγκη απόκτησης καλής φυσικής κατάστασης, καλής υγείας και ποιότητας ζωής.

Συνηγορεί υπέρ των ευεργετικών επιδράσεων της άσκησης γενικότερα στην υγεία, καθώς και στα συστήματα υγείας μιας χώρας.

Υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ηλικιωμένων ατόμων και θα τα συμβουλεύει, ώστε να διεκδικούν καλές συνθήκες αντιμετώπισης και υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας, που εναρμονίζονται με το σύνταγμα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Προάγει μια διαφορετική στάση και αντίληψη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας, που προκύπτουν στη διάρκεια της ζωής μας.

Ενθαρρύνει τα άτομα να μην εγκαταλείπουν την προσπάθεια ενασχόλησης με φυσικές δραστηριότητες ή/και συστηματική σωματική άσκηση.

Αναγνωρίζει και να συνεκτιμά τα προβλήματα και τις ανάγκες των ηλικιωμένων, που προκύπτουν στο αστικό περιβάλλον, και να προωθεί στον αντίποδα την κοινωνική δικτύωση, την κοινωνική συμμετοχή και τη δραστηριοποίηση.

Συμβουλεύει την οικογένεια και το ίδιο το άτομο για τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας και τους κινδύνους της καθιστικής ζωής στην υγεία.

Οδηγός Μαθήματος:

“Ενεργός Γήρανση”: Υγεία, Άσκηση και Ποιότητα Ζωής

Διδακτικές ενότητες:

Οι αλλαγές στη διάρκεια της ζωής μας

Exercise Coaching (Στοχοθέτηση της Άσκησης)

Η Άσκηση είναι Φάρμακο: Παρεμβατικά Προγράμματα & Εξατομίκευση

Θεραπευτική Αντιμετώπιση Χρόνιων Παθήσεων ή/και Τραυματισμών

Η Συμβολή της Άσκησης στην Τρίτη Ηλικία: Αναψυχή & Ποιότητα Ζωής

Ψυχοκοινωνικές αλλαγές και διαχείρισή τους για καλύτερη Ποιότητα Ζωής

Μελέτες περιπτώσεων- Case studies


ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

Επιστημονική & Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη Προγράμματος

Ομότιμη Καθηγήτρια στην Ειδική Φυσική Αγωγή, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δήμητρα Κουτσούκη, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ στην “Ειδική Φυσική Αγωγή”. Έχει σπουδές (Bsc, Ma, PhD & Postdoc) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Western Michigan University) και τον Καναδά (University of Alberta), στην Εξελικτική και Ειδική Φυσική Αγωγή, στην Εξελικτική & Γνωστική Ψυχολογία, και στις Αναπτυξιακές & Κινητικές Διαταραχές.

Διετέλεσε διευθύντρια του Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

‘Εχει διδάξει σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα  εντός και εκτός Ελλάδας. Έχει πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων και συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια. Έχει υλοποιήσει πάνω από 20 Ευρωπαϊκά και Εθνικά Προγράμματα  ως Επιστημονική Υπεύθυνη.

Έχει πολυσχιδές διοικητικό έργο ως:

  • Πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ,
  • Διευθύντρια Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών  “Φυσική Αγωγή & Αθλητισμός”,
  • Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντοπινγκ 
  • Ιδρυματική Υπεύθυνη του προγράμματος  “Πρακτική Άσκηση Φοιτητών”, του ΕΚΠΑ για πάνω από 10 έτη
  • Τακτικό Μέλος Ειδικού Επταμελούς Οργάνου Επιτροπής Ερευνών, ΕΛΚΕ-ΕΚΠΑ,
  • Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Παραολυμπιακών Αγώνων2004.

Έχει συνεργαστεί με Διεθνείς Οργανισμούς (ΟΗΕ, WADA, IOC, IPC) και φορείς Δημόσιας Διοίκησης (Υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Ανάπτυξης, Εργασίας, Πολιτισμού-Αθλητισμού, και Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς).

Πιστοποιητικά Προγράμματος