Αυτισμός: Κοινωνικές Δεξιότητες και Μέθοδοι Παρέμβασης,
Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. ΕΚΠΑ


Πρόλογος:

Στοχεύει στην κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών της ανάπτυξης των παιδιών με αυτισμό (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος: ΔΑΦ) και της σπουδαιότητας της φυσικής αγωγής & δραστηριότητας στην εκπαιδευτική και κοινωνική τους ένταξη. Το πρόγραμμα επιδιώκει να προσφέρει στους συμμετέχοντες τη γνώση και την εμπειρία για τον σχεδιασμό εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος (ΕΕΠ) παρέμβασης με βάση τις ατομικές ανάγκες κάθε ατόμου. Τέλος, έμφαση δίνεται στην ανάδειξη των ζητημάτων, που αντιμετωπίζει το άτομο με αυτισμό και η οικογένειά του στην εκπαίδευση, την κοινωνικοποίηση, τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας και κατ’ επέκταση στην ανάδειξη μεθόδων παρέμβασης σε επίπεδο οικογένειας και κοινότητας και εναλλακτικών τρόπων προσέγγισης των αναγκών των ατόμων με ΔΑΦ συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ  της ημεδαπής και της αλλοδαπής με συναφείς σπουδές ή/και εργασιακή εμπειρία, σε απόφοιτους μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία και ενδιαφέροντα, σε απόφοιτους  δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αντίστοιχο εργασιακό ενδιαφέρον, αλλά και σε ένα ευρύ κοινό που επιθυμεί να διαμορφώσει αντίληψη για τη σημασία της φυσικής δραστηριότητας στη διαδικασία κοινωνικοποίησης και ένταξης ατόμων με αυτισμό στην εκπαίδευση και την κοινωνία.

Σε ποιους απευθύνεται:

  • απόφοιτους ΑΕΙ και ΤΕΙ της ημεδαπής και της αλλοδαπής με συναφείς σπουδές ή/και εργασιακή εμπειρία
  • απόφοιτους μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με συναφή στο αντικείμενο εργασιακή εμπειρία και ενδιαφέροντα
  • απόφοιτους δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με αντίστοιχο εργασιακό ενδιαφέρον
  • άτομα που επιθυμούν να αποκτήσουν γνώση:
    1) για τη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ),
    2) για τη σημασία της ανάπτυξης των Κοινωνικών Δεξιοτήτων στη διαδικασία κοινωνικοποίησης και ένταξης των ατόμων με ΔΑΦ στην εκπαίδευση και την κοινωνία και
    3) για τις μεθόδους παρέμβασης που έχουν αναπτυχθεί για την αντιμετώπιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ΔΑΦ.

Προαπαιτούμενα:

  • Βασικές γνώσεις χειρισμού Η/Υ, πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε e-mail

Παρουσίαση προγράμματος:

Σκοπός Προγράμματος

Σκοπός του προγράμματος είναι η κατανόηση των βασικών χαρακτηριστικών της ανάπτυξης των ατόμων με αυτισμό (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος: ΔΑΦ), η σημασία των κοινωνικών δεξιοτήτων στη βελτίωση των διαπροσωπικών τους σχέσεων και η παρουσίαση μεθόδων παρέμβασης. Στο πλαίσιο αυτό θα μελετηθούν αφενός τα γενικά χαρακτηριστικά της ΔΑΦ και το ισχύον θεσμικό πλαίσιο στην εκπαίδευση, αφετέρου μέθοδοι αξιολόγησης και σχεδιασμού προγραμμάτων παρέμβασης. Οι εκπαιδευόμενοι θα εξοικειωθούν με την εφαρμογή εκπαιδευτικών εργαλείων για την αποτύπωση του ατομικού προφίλ του παιδιού ή του ενήλικα με έμφαση στη μεθοδολογία εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος (ΕΕΠ) παρέμβασης. Τέλος, προτείνονται μέθοδοι παρέμβασης σε ζητήματα που αντιμετωπίζει το άτομο με ΔΑΦ και η οικογένειά του στην πρώιμη παρέμβαση, στην εκπαίδευση, την κοινωνικοποίηση (κοινωνικές δεξιότητες), τη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας, καθώς και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Μαθησιακά αποτελέσματα:

Γνώσεις:
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Προσδιορίζει τα χαρακτηριστικά της ΔΑΦ, τα διαγνωστικά κριτήρια και τις διαφορές μεταξύ των παιδιών/ενηλίκων με και χωρίς ΔΑΦ.

Εποπτεύει και να παραπέμπει στη σχετική με τη ΔΑΦ βιβλιογραφία.

Συνοψίζει και να προσεγγίζει κριτικά τα αποτελέσματα των πρόσφατων σχετικών μελετών.

Ανακαλεί τις προτεινόμενες καλές πρακτικές και να εκφέρει τεκμηριωμένη άποψη σχετικά με τη ΔΑΦ και τις επιδράσεις της στη ζωή του ατόμου.

Διατυπώνει κρίσεις αξιοποιώντας τις προτεινόμενες βιβλιογραφικές πηγές σε σχέση με την επιλογή και εφαρμογή ενός προγράμματος παρέμβασης.

Τεκμηριώνει επιστημονικά τις επιλογές, τις προτάσεις και τη μεθοδολογία του/της.

Περιγράφει το θεσμικό πλαίσιο της ειδικής αγωγής & εκπαίδευσης και ανακαλεί τις παρεχόμενες από την πολιτεία υπηρεσίες στην οικογένεια και το ίδιο το άτομο.

Αναλύει τους βασικούς στόχους του προγράμματος σπουδών για τους μαθητές με ΔΑΦ στην ειδική αγωγή & εκπαίδευση.

Αναλύει τη σημασία των Κοινωνικών Δεξιοτήτων στην κοινωνική αλληλεπίδραση των ατόμων με ΔΑΦ.

Διατυπώνει τη σημασία της πρώιμης παρέμβασης στην εξέλιξη του ατόμου με ΔΑΦ.

Περιγράφει εκπαιδευτικές μεθόδους παρέμβασης για τα άτομα με ΔΑΦ.

Τεκμηριώνει την σημασία του Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης ως βάση για την εξατομίκευση και τη διαφοροποίησης της διδασκαλίας.

Επισημαίνει τις προσαρμογές της διδασκαλίας, που απαιτούνται στην εφαρμογή του Εξατομικευμένου Προγράμματος Εκπαίδευσης.

Περιγράφει την σημασία της Παράλληλης Στήριξης στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης.

Δεξιότητες (Ψυχοκινητικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Αναγνωρίζει τη Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος και τα χαρακτηριστικά του, να εκτιμά τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την αναγκαιότητα παρέμβασης και να επιλέγει την κατάλληλη στρατηγική αντιμετώπισης.

Σχεδιάζει πρόγραμμα αξιολόγησης κι εκτίμησης των αναγκών του ατόμου με ΔΑΦ.

Αναπτύσσει Εξατομικευμένο Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για τα άτομα με ΔΑΦ.

Αποδίδει το ατομικό προφίλ του ατόμου με ΔΑΦ βάσει των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης που έχει εφαρμόσει.

Δομεί το κατάλληλο πρόγραμμα παρέμβασης σε ατομικό ή/και οικογενειακό επίπεδο.

Χρησιμοποιεί μετρήσιμα αποτελέσματα με τη μορφή καταγραφής και ανατροφοδότησης και να προτείνει βέλτιστες πρακτικές για επιτυχημένη συνέχιση της παρέμβασης.

Σχεδιάζει και να προτείνει προγράμματα ενεργητικής αναψυχής για τη διατήρηση και προαγωγή της σωματικής υγείας στα άτομα με ΔΑΦ.

Καταρτίζει προγράμματα για την απόκτηση κοινωνικών δεξιοτήτων.

Ικανότητες (Κοινωνικές/Συναισθηματικές):
Μετά το πέρας του προγράμματος ο/η εκπαιδευόμενος/η θα είναι σε θέση να:

Υποστηρίζει την ανάγκη απόκτησης δεξιοτήτων αυτόνομης διαβίωσης και αυτοφροντίδας.

Υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ατόμων με ΔΑΦ και αναδεικνύει τα προβλήματα που προκύπτουν, όταν αυτά παραβιάζονται.

Αξιοποιεί εναλλακτικές μεθόδους παρέμβασης στην αντιμετώπιση των ατόμων με ΔΑΦ.

Προκρίνει τις κοινωνικές δεξιότητες ως μέσο εκπαιδευτικής και κοινωνικής ένταξης των ατόμων με ΔΑΦ.

Συμβουλεύει την οικογένεια και το ίδιο το άτομο για τα οφέλη της ενεργητικής αναψυχής και των κατασκηνώσεων στην κοινωνική ένταξη των ατόμων με ΔΑΦ.

Συνηγορεί υπέρ της δια βίου εκπαίδευσης και υποστήριξης των ατόμων με ΔΑΦ, καθώς και των οικογενειών τους.

Υποστηρίζει τον θεσμό της παράλληλης στήριξης στα σχολεία γενικής εκπαίδευσης, ως θεσμό κοινωνικής ένταξης των ατόμων με ΔΑΦ.

Οδηγός Μαθήματος:

Αυτισμός: Κοινωνικές Δεξιότητες και Μέθοδοι Παρέμβασης

Διδακτικές ενότητες:

Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ): Τι είναι;

Πρώιμη Παρέμβαση, Ειδική Αγωγή & Εκπαίδευση Ατόμων με ΔΑΦ

Εκπαιδευτική Παρέμβαση στη ΔΑΦ

Γνωστικο- Κινητική Παρέμβαση στη ΔΑΦ

Κοινωνικές Δεξιότητες


Κοινοποίηση

ΚΟΥΤΣΟΥΚΗ ΔΗΜΗΤΡΑ

Επιστημονική & Ακαδημαϊκή Υπεύθυνη Προγράμματος

Ομότιμη Καθηγήτρια στην Ειδική Φυσική Αγωγή, Σ.Ε.Φ.Α.Α., Πανεπιστήμιο Αθηνών

Δήμητρα Κουτσούκη, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ στην “Ειδική Φυσική Αγωγή”. Έχει σπουδές (Bsc, Ma, PhD & Postdoc) στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Western Michigan University) και τον Καναδά (University of Alberta), στην Εξελικτική και Ειδική Φυσική Αγωγή, στην Εξελικτική & Γνωστική Ψυχολογία, και στις Αναπτυξιακές & Κινητικές Διαταραχές.

Διετέλεσε διευθύντρια του Εργαστηρίου Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

‘Εχει διδάξει σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα  εντός και εκτός Ελλάδας. Έχει πλήθος επιστημονικών δημοσιεύσεων και συμμετοχές σε διεθνή συνέδρια. Έχει υλοποιήσει πάνω από 20 Ευρωπαϊκά και Εθνικά Προγράμματα  ως Επιστημονική Υπεύθυνη.

Έχει πολυσχιδές διοικητικό έργο ως:

  • Πρόεδρος του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του ΕΚΠΑ,
  • Διευθύντρια Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών  “Φυσική Αγωγή & Αθλητισμός”,
  • Πρόεδρος Εθνικού Συμβουλίου Καταπολέμησης του Ντοπινγκ 
  • Ιδρυματική Υπεύθυνη του προγράμματος  “Πρακτική Άσκηση Φοιτητών”, του ΕΚΠΑ για πάνω από 10 έτη
  • Τακτικό Μέλος Ειδικού Επταμελούς Οργάνου Επιτροπής Ερευνών, ΕΛΚΕ-ΕΚΠΑ,
  • Μέλος Επιστημονικής Επιτροπής Παραολυμπιακών Αγώνων2004.

Έχει συνεργαστεί με Διεθνείς Οργανισμούς (ΟΗΕ, WADA, IOC, IPC) και φορείς Δημόσιας Διοίκησης (Υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Ανάπτυξης, Εργασίας, Πολιτισμού-Αθλητισμού, και Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς).

Πιστοποιητικά Προγράμματος